Mijn plasklachten gescoord door… Mijn partner?!

Op de afdeling Urologie hebben we een onderzoek uitgevoerd over het scoren van de plasklachten van de patiënt door… zijn partner! Dit is gedaan in het kader van mantelzorg: met een steeds ouder wordende populatie wordt daar steeds vaker een beroep op gedaan. Normaal gesproken worden de plasklachten van de patiënt met verschillende instrumenten gemeten. Één van de belangrijkste is een vragenlijst, de International Prostate Symptom Score (IPSS). Dit is een uitgebreide vragenlijst waarbij de klachten van de patiënt in het verloop van de afgelopen maand worden uitgediept en gescoord. Vier vragen gaan over zaken die met de doorstroom te maken hebben (‘obstructie’), drie over zaken die met de activiteit van de blaas te makken hebben (‘overactitiviteit’) en een losse vraag gaat over de kwaliteit van leven. Zo wordt geprobeerd de ernst van de klachten in een getal te vangen en zo een bepaalde waarde toe te kennen. De IPSS wordt ingevuld door de patiënt zelf en op basis daarvan en op die van andere metingen wordt een behandelplan opgesteld en later ook geëvalueerd. In ons onderzoek werd de IPSS ingevuld door zowel de patiënt als de partner (over de patiënt) en zijn ze vergeleken. De partner moest dat in deze studie onvoorbe-reid doen en dus ter plekke nadenken over hoe de afgelopen perio-de was verlopen.

Uit het onderzoek bleek dat het knap lastig is om de plasklachten van een de partner adequaat in te schatten: slechts 46,5% scoorden in dezelfde categorie! Zie hieronder de tabel met in het grijs de proefpersonen die in dezelfde categorie (mild, matig of ernstig) scoorden in het wit alle proefpersonen in een verschillende catego-rie. Ook als gekeken werd naar de vragen apart en naar de onderde-len ‘obstructie’, ‘overactiviteit’ of ‘kwaliteit van leven’, was de over-eenkomst mager, waarbij ‘overactiviteit’ wel het beste uit de bus kwam: hoe vaak iemand in de nacht eruit moet om te plassen is ook makkelijker in te schatten dan of iemand na het plassen nog het idee heeft niet leeg te zijn.

In onze pilotstudie bleek de partner een matig betrouwbare ver-vangster te zijn voor een man met plasklachten om de ernst van de symptomen in te schatten. Wellicht gaat het beter als de partner van tevoren te horen krijgen dat ze de vragenlijst in moeten gaan vullen: zo kunnen ze hun partner beter observeren in de tijd vooraf-gaand aan het invullen. In de dagelijkse praktijk krijgt de patiënt de IPSS immers ook voorafgaand aan het poli-bezoek. In vervolgonder-zoek gaat daarnaar gekeken worden.

Deze resultaten zijn tevens gedeeld op het Europese congres voor urologen (EAU), alwaar het ‘Best Abstract of the Session Award’ won!