Brug tussen universiteit en ziekenhuis

Een universiteit en een ziekenhuis zijn ieder een wereld op zich.
Wetenschappelijk onderzoekers bedenken aan een universiteit theorieën, ontwikkelen nieuwe technologieën en bedenken mogelijke toepassingen voor bijvoorbeeld de gezondheidszorg. In een ziekenhuis werken verpleegkundigen en specialisten samen met ondersteunend personeel om goede zorg aan patiënten te leveren. In een Samenwerkend Topklinisch Ziekenhuis (STZ) zoals Rijnstate zijn een goede patiëntenzorg en wetenschap onlosmakelijk met elkaar verbonden. Onderzoekers werken er om nieuwe inzichten uit de praktijk te vergaren en de opgedane waardevolle kennis te delen zodat deze snel geïmplementeerd kan worden in de praktijk. De onderzoekers die vaak los van elkaar in deze verschillende ‘werelden’ werken willen wel hetzelfde bereiken: (in-)direct een steentje bijdragen aan de zorg. Ze zijn gedreven om de gezondheidszorg vooruit te helpen. De waardevolle inzichten die de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek opleveren, dragen er primair aan bij dat patiënten goed gediagnostiseerd en effectief behandeld worden en kwalitatief goede en veilige zorg ontvangen. Daarnaast levert onderzoek inzicht op in hoe onze gezondheidszorg optimaal georganiseerd kan worden zodat goede zorg ook in de toekomst betaalbaar blijft.

De universiteit
De nieuwe kennis die ontwikkeld wordt op een universiteit, wordt voornamelijk beschreven in een wetenschappelijk artikel en vindt zijn weg vaak niet naar de praktijk. Voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en voor het ontwikkelen van theorieën is dat niet zo erg, maar voor toepassingsgericht onderzoek is het jammer dat de resultaten niet verder komen dan een mooi artikel in een internationaal hoogstaand tijdschrift. Een artikel waar je als onderzoeker hard aan hebt gewerkt en waar je terecht heel trots op mag zijn. Maar voor veel onderzoekers stopt het hier. Naast dat dit een gemiste kans is om de resultaten echt toe te kunnen passen in de dagelijkse praktijk en verder te delen, is dit ongewenst. Er gaat immers veel effort en kosten in onderzoek zitten, welke toch indirect betaald worden door onze maatschappij.

De brug: promovendi en studenten
Eén manier om deze twee werelden bij elkaar te brengen is door promovendi, jonge onderzoekers, in beide werelden onder te dompelen. Enerzijds betekent dit dat zij meedraaien in een onderzoeksgroep op de universiteit, waar zij leren van collega onderzoekers die in een ander onderzoeksveld tegen dezelfde uitdagingen aanlopen. In de basis zijn de onderzoeksmethoden die zij gebruiken immers hetzelfde. Promovendi doen theoretische kennis op aan de universiteit en volgen verplicht onderwijs in het doen van onderzoek. Zo zijn er cursussen in het uitvoeren van een systematisch review (waar onderzoek vaak mee begint), onderzoeksmethoden, data management, statistiek en het gebruik van R, academisch schrijven en presenteren. Anderzijds hebben deze promovendi ook een werkplek op een klinische afdeling, in het wetenschapsbureau of in het innovatieteam. Hier leren zij onderzoek in de dagelijkse praktijk te brengen, waar naast wetenschappelijke kennis, ook flexibiliteit en doorzettingsvermogen nodig zijn om het onderzoek op te zetten, uit te voeren en succesvol af te ronden. Studenten maken tijdens hun opleiding vaak kennis met een ziekenhuis zoals Rijnstate. Dit kan zijn in de vorm van een kortstondig bezoek van een middag, zoals studenten gezondheidswetenschappen die leren wat kwaliteit en veiligheid voor een ziekenhuis betekenen. Langer aanwezig zijn Bachelor- en Masterstudenten die doorgaans 20 weken aan een thesis werken en daarin begeleid worden door docenten van de universiteit en door zorgprofessionals. Onderwerpen waar zij aan werken variëren van het in kaart brengen van ervaringen van patiënten met medication@home, het onderzoeken van het effect van interventies die als doel hebben om de kwaliteit van zorg te verbeteren in de oncologie, tot aan kwalitatief onderzoek naar de toegevoegde waarde van 3D visualisaties bij een preoperatieve planning. Ook studenten technische geneeskunde, biomedische technologie, psychologie en technische bedrijfskunde komen voor een (onderzoeks-) stage naar Rijnstate, en in de toekomst hopelijk ook studenten met een achtergrond in data science. Studenten brengen nieuwe waardevolle kennis mee naar het ziekenhuis en andersom doen zij ervaring op in de praktijk.

De brug: een brede samenwerking
Uit wat ik hierboven heb geschreven blijkt al dat onderzoek in een team plaatsvindt waar verschillende expertises nodig zijn, zowel binnen de universiteit als binnen het ziekenhuis. Ook voor het verkrijgen van subsidiegelden zijn meerdere partners nodig. Eén van de voorwaarden van bijvoorbeeld de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is dat een ‘Principal Investigator’ (hoofdonderzoeker) uit een kennisinstelling zoals een universiteit of hogeschool, de kar gaat trekken. Een goede samenwerking tussen universiteit en ziekenhuis is dan cruciaal. Daarnaast zijn voor medisch wetenschappelijk onderzoek vaak ook veel patiënten nodig. En hoewel Rijnstate een groot STZ ziekenhuis is, zijn er niet altijd voldoende patiënten die mee kunnen en willen doen, of heeft het ziekenhuis niet altijd de gewenste expertise in huis. Dan is het fijn dat we de mogelijkheid hebben om in mProve verband onderzoek te doen. Met de coördinator wetenschap van mProve, een aantal onderzoekers van de universiteit en hogeschool zijn we mogelijkheden aan het verkennen om gezamenlijk met specialisten en verpleegkundigen in mProve verband onderzoek uit te kunnen voeren. Dit start met het vinden van subsidiegelden.

Tot slot
Inmiddels zijn er zes hoogleraren en meer dan 30 promovendi werkzaam in Rijnstate. Alle hoogleraren staan met de ene voet in de universiteit en de andere voet in het ziekenhuis en ook de meeste promovendi zullen in beide werelden thuis zijn, waarbij de balans voor de een meer ligt in het ziekenhuis en bij de universiteit voor de ander. Aan meerdere bruggen wordt dus gebouwd, zoals de hoogleraren hebben laten zien in collegetour ‘Koplopers in de zorg’ (https://www.rijnstate.nl/collegetour). Samen komen we verder en kunnen we eraan werken dat we in de toekomst nog steeds een kwalitatief goede gezondheidszorg hebben waar mensen met plezier werken en die toegankelijk, betaalbaar en duurzaam is. Ook de komende jaren draag ik mijn steentje graag bij en zet ik mij in om de brug tussen de Universiteit Twente en Rijnstate en andere partijen te verstevigen en sta ik open voor ideeën om dit verder te bewerkstelligen.